Alice Harikalar Diyarında

Alice Harikalar Diyarında

Alice Harikalar Diyarında

Alice Harikalar Diyarında

Alice Harikalar Diyarında

Alice Harikalar Diyarında

Alice Harikalar Diyarında

Alice Harikalar Diyarında

Alice Harikalar Diyarında

Alice Harikalar Diyarında

Alice Harikalar Diyarında

Alice Harikalar Diyarında

Alice Harikalar Diyarında

Alice Harikalar Diyarında

Alice Harikalar Diyarında

Alice Harikalar Diyarında

Alice Harikalar Diyarında

Alice Harikalar Diyarında

Alice Harikalar Diyarında

Alice Harikalar Diyarında

Alice Harikalar Diyarında, orijinal adıyla ,Alice's Adventures in Wonderland Lewis Carroll takma adını kullananCharles Lutwidge Dodgson'un 1865 tarihinde yayınlanan meşhur kitabı.Yetişkinler için fantastik kurgu türüne dahil olan kitabın,bir çocuk masalı olarak yazıldığı yıllarda, Dodgson bazı suçlamalarla karşılaştı. Matematik bölümünün dekanı ve Dodgson'un arkadaşı olan Henry Lidell'ın kızı olan Alice'e , bir piknik eğlencesi olarak üretilen masal, yıllar boyunca o kadar çok zihni meşgul etti ve o kadar çok esere ilham oldu ki, içinde bu masaldan minik bir ilham veya referans olmayan kurguya rastlamak neredeyse imkansız.

Zihinsel karmaşaların, öz benlik arayışlarının, gerçeklik algısının peşinde koşan öyküler, Alice'in yolculuğuna bir şekilde gönderme yapar. Zihnin ve gerçekliğin dansı o kadar çocuksu bir dille ancak derin ve karmaşık altmetinlerle anlatılmıştır ki, her fantastik hikaye kendine ait bir parça bulur Alice'in maceralarında. Yazıldığı Viktorya Döneminin katı ahlak yasaları ve baskılayıcı kuralları sebebiyle, alegorilerle dolu olduğun düşünülen bu kıymetli metin, psikiyatride bile kendine yer bulur, bir sendroma adını verir.

Alice Harikalar Diyarında Sendromu (AIWS), vücut imajının değiştiği bir dizi semptomu tanımlar. Görsel algıda bir değişiklik, vücut parçalarının boyutlarının veya dış nesnelerin boyutlarının yanlış algılanması şeklinde bulunur. En yaygın algılar gecedir. AIWS'nin nedenleri hala tam olarak bilinmemektedir. . AIWS'nin kanıtlanmış, etkili bir tedavisi yoktur. Kronik AIWS vakaları mevcuttur. Bunun bir hastalık olduğunu göz önünde bulundurunca şu soru çıkıyor ortaya.Alice gerçekten harikalar diyarına mı yoksa kabuslar diyarına mı gidiyor?Sıkıcı görünen gerçeklik bizim bir anlamda konfor alanımız ve orada kendimizi güvende hissediyoruz. Muhteşem bir dünya gördüğünü söyleyen Alice'e deli muamelesi yapıldığını da hatırlarsak, "harikalar diyarı" nın tanımını da tartışmak gerekiyor. Alice, orada da bir çok sorunla karşılaşıyor ancak o dünyada bir çocuk değil yetişkin. E peki bu nasıl masal diye düşünecek olanlara, Carol'un bunu Alice'i sıkıcı bir piknikte eğlendirmek için uydurduğunu hatırlatırım. Sorunların komik, gerçek dışı varlıklar üzerinden anlatılması onları bir anda masal öğesine dönüştürüyor.

Örnek vermek gerekirse, iki devlet arasındaki iktidar ve güç mücadelesini bir çocuğun çözmesini bekleyecek hiç bir yetişkin olmaz, hiç bir çocuk da çıkıp ben sizin kavganızı bitireceğim demezken, Alice Wonderland'de bir savaşçı,bir barış elçisi oluyor kimse de bunu yadırgamıyor. Sebebi ise o savaşan devlet ve liderlerin gerçek hayatta olmayan garip kurgu karakterler olması. Yani sorun kılık değiştirince , çözümün de değiştirmesi kimseyi ırgalamıyor.

Yazının devamında Alice'in etkisinde üretilen eserleri inceleyellim.Matrix, Lost Highway gibi başyapıtlar bu masala yapılan göndermelerle doludur. Alice Harikalar Diyarında'nınilk sinema uyarlaması ise 1903’te Cecil Hepworth ve Percy Stow tarafından çekilen 12 dakikalık sessiz filmdi.1951’de Disney tarafından çekilen animasyon ise kitabın bütün uyarlamaları arasında en meşhurlarından bir tanesi.Lewis Caroll’un muhteşem hayal gücünden doğan bu kült eser sinemanın gücüyle birleşince bir çok aykırı yorumu da besledi. Yapılan uyarlamalar arasından en farklılıklarından biri ise kesinlikle 1976 yapımı Alice in Wonderland: An X-Rated Musical Comedy isimli pornografik müzikaldir. Filmde Alice rolünü Playboy’un kapak kızı Kristin De Bell oynadı.

1988 yapımı Jan Svankmajer tarafından stop-motion tekniği ile çekilen Alice ise başka bir uyarlama. Filmde genelde şiddet içerikli sahneler var.Son uyarlama ise herkesin bildiği, Tim Burton tarafından 2010’da çekilen film. Bu yapım Alice Harikalar Diyarında ve Aynanın İçinden kitaplarının birleşiminden oluşuyor.

Bir geçitten geçerek başkabir dünyaya gitme fikri fantastik anlatı türlerinin çoğunda görülen ve kökeninin Alice Harikalar Diyarında ‘ dan alıyor. Narnia Günlüklerinde Lucy Pevensie’nin Narnia’ya bir dolaptan girmesi Alice’in tavşan deliğinden geçerek harikalar diyarına girmesini anımsatıyor.2006 yapımı Pan’ın Labirenti‘nde yine kitabın etkilerini görüyoruz. Filmde Ofelia’nın kıyafeti ile 1951 Disney yapımı animasyonda benzerlikler var. Matrix serisine postmodern Alice uyarlaması desek yanlış olmaz. Seride açıktan yapılmış veya ima edilmiş bir çok referans mevcut. İki eserde de ana karakterler farklı bir dünyaya gidiyor ve bu dünyaya Beyaz Tavşan aracılığıyla ulaşıyorlar. Ünlü dizilerden Lost da bu kitaba birçok gönderme yapmış.Büyük usta Miyazaki’ de Alice etkisinden kaçamamış. Ruhların Kaçışı’nda Alice in Wonderland’den bir çok esinti bulunuyor.

Alice Harikalar Diyarında sadece edebiyat, çizgi roman ve sinemayla kalmayıp, müzik gruplarını da etkilemiş. Bunlardan en meşhuru Jefferson Airplane’in “White Rabbit” şarkısı.Aerosmith’in“Sunshine”adlı parçasında ise Alice ve diğer karakterlerden bahsedilir. Müzik videosundaysa Steven Tyler Alice’i korumaya çalışır. Ayrıca Kupa Kraliçesi ve Beyaz Tavşan da videoda görülebilir.Pink Floyd da The Wall albümünü hazırlarken önemli bir esin kaynaklarının Alice olduğunu söyler.Beatles’ın “I am the Walrus” ve “Glass Onion” gibi şarkılarında da Alice esintileri görünebilir. Aynanın İçinden kitabında geçen Mors ve Marangoz şiiri, (The Walrus and the Carpenter) John Lennon’ın yazdığı “I am the Walrus” şarkısının ilham kaynağı olmuş.Melanie Martinez , Mad Hatter şarkısıyla meşhur oldu desek yanlış olmaz. American Mcgee’s Alice oyun dünyasına Alice’in direkt olarak ilk girişi sayılabilir. Onun devamı olan Alice: Madness Returns oyununda da Alice’i artık büyümüş ve akıl hastanesinden taburcu olmuş olarak görürüz.Fran Bow oyunuysa ailesi öldürülen bir kızın hikâyesini anlatıyor. Oyunu oynayanlar bilir, bir bölümde dolabı açtığınızda içinde bir resim buluyorsunuz. Resimde Fran Bow’un yanında arkadaşı Alice de var ve ikisi de elinde kedilerini tutuyor. Kedinin Cheshire Kedisi olduğunu düşünenler var. Gülümsemesi de aslında bunun bir kanıtı gibi.A Witch’s Tale adlı oyunda da birçok karakter ve yer isimleri kitaptan ilham almış, hatta Şapkacı ya da Alice gibi karakterler direkt kitaptan alınmış.Skyrim oyunundaki Wabbajack adlı asanın da Carroll’ın Jabberwocky şiiriyle isim benzerliği var. Bunun gibi daha birçok oyunda benzerlikle görebilirsiniz.

Bunların dışında Once Upon A Time dizisindedeAlice Hikayesi mevcut, hatta Aliceiçin bir spin off çektiler. Neredeyse tümmasallarınyer alıp yeniden kurgulandığı dizide, sadece Alice in Wonderland için böyle bir proje yapılması bile tek başına Alice in Wonderland'in başyapıtlara ilham veren bir baş yapıt olduğunu anlamak için yeterli gibi görünüyor...

328